Μαθητής της Ακαδημίας Πλάτωνος μεταξύ των βραβευθέντων από τον Πολιτιστικό Σύλλογο “Προμηθέας”

…μονάχη έγνοια η γλώσσα μου στις αμμουδιές του Ομήρου…
«Το Άξιον Εστί», Οδυσσέας Ελύτης

Η γλώσσα για κάθε λαό είναι το μέσο κατανόησης του κόσμου, το μέσο έκφρασης των συναισθημάτων, σκέψης, επικοινωνίας. Το μέσο έμπνευσης και δημιουργίας. Είναι το μέσο δημιουργίας του πολιτισμού.
Η ελληνική γλώσσα είναι μία από τις παλαιότερες και πιο μελετημένες γλώσσες στον κόσμο. Μία από τις παλαιότερες γλώσσες που μιλιούνται αλλά και μία από τις παλαιότερες που γράφονται. Η γραπτή της παράδοση είναι πλούσια.
Η ελληνική γλώσσα αποτελεί μέρος της ευρύτερης οικογένειας, της ινδοευρωπαϊκής, η οποία θεωρείται η κοινή αφετηρία πολλών ευρωπαϊκών και ανατολικών γλωσσών.

Δυο σημεία θα ήθελα να τονίσω για την ελληνική γλώσσα:

Το πρώτο αφορά τη θέση και το σημαντικό ρόλο της ελληνικής γλώσσας στο παγκόσμιο γίγνεσθαι. Η ελληνική γλώσσα αποτελεί μέρος της παγκόσμιας κληρονομιάς. Αν και ένα πολύ μικρό μέρος του παγκόσμιου πληθυσμού τη χρησιμοποιεί, το αποτύπωμα της ελληνικής γλώσσας είναι σημαντικό.

Το δεύτερο σημείο αφορά τη σημασία της ελληνικής γλώσσας για όλους τους Έλληνες, για όσους ζουν στην Ελλάδα, για όσους ζουν στην Κύπρο και για όσους ζουν στο εξωτερικό, Έλληνες και φιλέλληνες!

Η γλώσσα είναι το κύτταρο της ελληνικής μας ταυτότητας. Συνδέει το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον και το κάνει ενιαίο. Γεφυρώνει τις αποστάσεις, τοπικές και χρονικές. Μας ενώνει σε μια μεγάλη οικογένεια. Είναι το κοινό σημείο αναφοράς μας .

Είναι ο φορέας, ο οποίος εμπεριέχει τα ιδανικά και τις αξίες του έθνους μας. Είναι το ατράνταχτο αποδεικτικό στοιχείο της ελληνικότητας μας. Της ελληνικότητας που υπάρχει και ζει από τον Όμηρο μέχρι σήμερα.

Η ελληνική γλώσσα είναι ακατάλυτα δεμένη με την Ορθοδοξία. Η Ορθοδοξία αξιοποίησε τον γλωσσικό πλούτο της ελληνικής για να εκφράσει τα δόγματα της Πίστεως, να καταγράψει τον επίγειο βίο και τη διδασκαλία του Χριστού, να υμνήσει τον Θεό μέσω της Θείας Λειτουργία και της Υμνογραφίας και για να κατηχήσει τον λαό» όπως γράφει χαρακτηριστικά ο Κωνσταντίνος Χολέβας.

Κατά την Τουρκοκρατία ο Ορθόδοξος κληρικός, ο μοναχός δίδασκε από το Ψαλτήριον και την Οκτώηχο τα Ελληνικά γράμματα στα παιδιά. Η Εκκλησία πραγματικά διέσωσε την ελληνική γλώσσα κατά τη δύσκολη περίοδο της σκλαβιάς.

Ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός παρακινούσε με θέρμη τους Ορθοδόξους Χριστιανούς των χωριών, να ανοίξουν σχολείο Ελληνικό, γιατί «καί ἡ Ἐκκλησία μας εἶναι εἰς τήν ἑλληνικήν»!
Ο Γιάννης Ψυχάρης, Έλληνας γλωσσολόγος και λογοτέχνης έλεγε «γλώσσα και πατρίδα είναι το ίδιο και οι ά–γλωσσοι καταντάνε και α–πάτριδες».

Η διατήρηση της ελληνικής γλώσσας και της ελληνικής συνείδησης είναι η πρώτη έγνοια και πρώτο μέλημα των πρωτοπόρων Ελλήνων μεταναστών. Για το λόγο αυτό, από την πρώτη κιόλας μέρα, πριν καλά καλά ορθοποδήσουν στο νέο τόπο ιδρύουν σχολεία. Διακαή τους επιθυμία η συνέχιση και διατήρηση της ελληνικής γλώσσας και ελληνορθόδοξης παιδείας.
Έχτισαν τους ναούς και τα σχολεία με κόπο και στερήσεις. Χαρακτηριστικά παραδείγματα τα σχολεία στο Λόουελ και το Γούστερ της Μασαχουσέτης. Στο πρώτο πουλούσαν τα δαχτυλίδια και τα χρυσαφικά τους για να αγοράσουν υλικά να χτίσουν τον ναό και το σχολείο. Στο δεύτερο, όταν αγόραζαν ψωμί, ο φούρναρης κρατούσε από κάθε ομογενή ένα σεντ. Στο τέλος της εβδομάδας περνούσε επιτροπή με τον ιερέα και τα συγκέντρωναν για την ανοικοδόμηση του ναού και του σχολείου.

Η ελληνοφωνία και η ελληνόγλωσση εκπαίδευση αποτελούν δικαίωμα της ελληνικής ομογένειας.

Η ελληνική ομογένεια και διασπορά διατηρεί και συνεχίζει την ελληνική παιδεία και γλώσσα σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης και νιώθουμε μεγάλη περηφάνεια για αυτό. Τα σχολεία δίνουν ένα δύσκολο αγώνα για να ανταποκριθούν στα νέα δεδομένα της εποχής και να αποτελέσουν κοιτίδες της ελληνικής παιδείας και του πολιτισμού. Ο αγώνας αυτός στηρίζεται αδιάλειπτα από τις Ελληνικές Κοινότητες που είναι οι πυλώνες της διατήρησης της ελληνικής ψυχής και παιδείας σε κάθε εσχατιά της γης. Στο σημείο αυτό να εκφράσω ευγνωμοσύνη προς όλους τους γνωστούς και άγνωστους κοινοτάρχες, ιερείς, απλούς ανθρώπους που με κάθε μέσο στήριξαν και στηρίζουν την ελληνόγλωσση εκπαίδευση στο εξωτερικό.

Επίσης να αναφέρω την πολύτιμη στήριξη του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού για την Ελληνόγλωσση Εκπαίδευση του Εξωτερικού και της Γενικής Γραμματείας Απόδημου Ελληνισμού και Δημόσιας Διπλωματίας του Υπουργείου Εξωτερικών.

Κι εμείς ως εκπαιδευτικοί, έχοντας βαθιά μέσα μας τους ποιητικούς στίχους του Κωστή Παλαμά «Σμίλεψε πάλι, δάσκαλε, ψυχές! Κι’ ό,τι απόμεινε ακόμα στη ζωή σου, μη το αρνηθείς! Θυσίασ’ το, ως τη στερνή πνοή σου!», αυτό για το οποίο καθημερινά μοχθούμε είναι να στάξουμε σταγόνες ελληνικότητας από την ψυχή μας στην ψυχή των μαθητών και των μαθητριών μας. Επιθυμούμε πρώτιστα τα παιδιά της ομογένειας να αγαπήσουν και να ποθήσουν τον τόπο της Ελλάδας και την ιστορία της, να αγαπήσουν τη γλώσσα και με δυναμική,πάθος και υπερηφάνεια να εργαστούν για να την κατακτήσουν.

Θα σας αναφέρω ένα πρόσφατο περιστατικό από το απογευματινό ελληνικό σχολείο στο Τάρπον Σπρινγκς, όπου διδάσκω την ελληνική γλώσσα. Ένα από τα τραγούδια που επιλέξαμε να παρουσιάσουμε για τη γιορτή της 25ης Μαρτίου ήταν τα κλεφτόπουλα. Θεώρησα καλό να εξηγήσω τα λόγια, την ιστορία του τραγουδιού πριν το ακούσουμε και αρχίσουμε την πρακτική εξάσκηση. Κι εκεί που εξηγούσα, ο Μιχάλης, ο μικρότερος μαθητής της τάξη, με κοιτάζει μες στα μάτια και κρεμόταν από τα χείλη μου, κάποια στιγμή πετάχτηκε και είπε: «Φέτος το καλοκαίρι, θα πω της μάνας μου να μην πάμε στην Κάλυμνο. Θέλω να με πάει να γνωρίσω τα κλεφτόπουλα.»

Αυτό είναι που επιδιώκουμε να θέλουν, να ποθούν να γνωρίσουν και να μάθουν ο,τιδήποτε έχει χρώμα και μυρωδιά Ελλάδας!

Κάθε χρόνο στις 30 Ιανουαρίου, η Εκκλησία τιμά τους τρεις Μεγάλους Πατέρες και Οικουμενικούς Διδασκάλους, τον Μέγα Βασίλειο, τον Ιωάννη τον Θεολόγο και τον Ιωάννη Χρυσόστομο ως προστάτες των ελληνικών γραμμάτων και της εκπαίδευσης.

Η 9η Φεβρουαρίου έχει επιλεγεί ως ημέρα εορτασμού της ελληνικής γλώσσας, ημέρα μνήμης του εθνικού μας ποιητή, Διονύσιου Σολωμού. Εμπνευστή του Υμνου της Ελευθερίας. Κάθε μέρα για όλους εμάς τους Ελληνες, θα πρέπει να είναι ημέρα αφιερωμένη στη γλώσσα μας και στα ελληνικά γράμματα. Θεματοφύλακας της γλώσσας είναι ο κάθε ένας και η καθεμία από εμάς.

Και πώς το πετυχαίνουμε αυτό;

Μελετώντας, γνωρίζοντας και μιλώντας τη γλώσσα μας όλο και καλύτερα, την ιστορία και τον πολιτισμό μας. Χρειάζεται να μελετάμε, να κάνουμε αναφορές στον ελληνικό λόγο και πώς αυτός μπορεί να υποστηρίξει και να καθοδηγήσει τη ζωή μας. Αγαπάμε και τιμούμε καθημερινά την ελληνική γλώσσα μέσα από τις προσπάθειες που καταβάλλουμε για τη διατήρηση και διάδοση της ελληνικής γλώσσας.

Όταν κάποτε οι μαθητές του Γκαίτε τον ρώτησαν
-Δάσκαλε, τι να διαβάσουμε για να γίνουμε σοφοί όπως εσύ;
Εκείνος απάντησε
-Τους Έλληνες κλασικούς.
-Κι όταν τελειώσουμε τους Έλληνες κλασικούς τι να διαβάσουμε; Ρώτησαν πάλι.
-Πάλι τους Έλληνες κλασικούς, απάντησε εκείνος.

Κι ο Τζέιμς Τζόυς, διάσημος Ιρλανδός συγγραφέας είπε: «Σχεδόν φοβάμαι να αγγίξω την Οδύσσεια, τόσο καταπιεστικά αφόρητη είναι η ομορφιά.»

Ως Έλληνες τολμούμε και μελετούμε το ελληνικό λεξικό, το πρώτο βιβλίο κάθε έθνους όπως χαρακτηριστικά είπε ο Αδαμάντιος Κοραής, μελετούμε τα Ομηρικά έπη, κλασικούς και σύγχρονους Έλληνες λογοτέχνες και ποιητές, την ελληνική ιστορία, το Ευαγγέλιο. Αυτά τα βιβλία πρέπει να κοσμούν τα σπίτια μας και να βρίσκονται στο προσκέφαλό μας.

Μονάχη έγνοια η γλώσσα μας στις αμμουδιές του Ομήρου….
Μονάχη έγνοια, η ελληνική γλώσσα μας, σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης!